"ÇAPALAMA", "KOLTUK ALMA" ve "İPE ALMA"

Internet'teki kaynaklardan bakıp bakıp saksıdakilere, sanki tarladalarmış gibi davranıyoruz. Bugün "Çapalama" ve "İpe Alma" işlemleri uyguladık. Doğal yöntemlerle nasıl büyütülür peki bu canlı? Biraz kulaktan kulağa, biraz içgüdü, biraz teori ile belki de kafa göz yara yara birşeyler yapıyoruz... Moilere'in "nesir konuşuyormuşum" diyen kahramanına mı döneceğiz sonunda? Her neyse, "sentetik" tavsiyeleri gözardı edersek şunlardan yararlanmak mümkün:

"İpe Alma" yani çubuk/sırık (buna "herek" de dendiğini de öğrenmiş olduk böylece) dikip fideyi "başı yere eğilmesin" diye bağlamayı Tarım Bakanlığı sitesi şöyle tarif ediyor:

"SIRIK DOMATES HEREĞE SARDIRILIR
Sırık domates çeşitleri bu bakım işlemleri
yanında sırığa ihtiyaç gösterdiklerinden diğer bazı bakım istekleri de vardır.
Sırık domates bitkileri 30-35 cm kadar boylandığında bitkinin kuzey tarafına 10
cm kadar uzağına herek toprağa sıkıca yerleştirilir ve dipten itibaren ikinci ve
üçüncü yaprağın dibinden rafya ile ∞ işareti şeklinde bağlanır. Bu bağlama
işlemi bitkiler boylandıkça her 30-35 cm'de bir tekrarlanır."

Çine Tarım Dergisi'ne bakılırsa "ipe alma" ile "sırıklara bağlama" aynı şey değil! İpe almada bildiğimiz ip ile yatayına yapılan bir işlem de var:

"Askıya alma şekilleri şunlardır: Fideler yerlerine dikildikten sonra sıra üzeri
boyunca yerden bir ip çekilir. Askı ipinin bir ucu yerdeki ipe, diğer ucu
yukarıdaki tele bağlanır ve bitki bu ipe sardırılır. "

Erzincan Bahçe Kültürleri Enstitüsü daha net tarifler vermiş:

Çapalama Nasıl Yapılmalıdır?

Fideler gelişmeye başlayınca I. çapa yapılır , kök boğazı doldurulur. (Kök boğazı da neresi tam olarak acaba??? A.T.) II. çapa, I. çapadan 2-3 hafta sonra yapılır ve ipe alınır. Kaymak tabakası kırma, yabancı ot mücadelesi, toprak havalandırılması için, gerekli görüldükçe çapalama birkaç defa daha tekrarlanır. Yüzeysel kökler nedeni ile derin çapalamadan kaçınılmalıdır.
Askıya alma ve Budama
Domates 15-20 cm. boylanınca II. çapa esnasında dip kısmından genişçe olmak şartıyla bir düğüm atılır ve diğer tepedeki tele bağlanarak ipe alınır; ancak bitkinin gövde ve büyüme noktaları gevrek olduğundan ipe alma ve sarmada bitkinin yaralanmamasına dikkat
edilmelidir. Budama; Koltuk ve yaprak alma, tepe vurma şeklindedir. Koltuk alma; ana gövdeden çıkan yaprakların koltuğundaki yeni sürgünler 2-3 cm iken koparılır. Yaprak alma; en alt salkımda meyvelere ben düştüğü zaman salkım altındaki tüm yapraklar ve hastalıklı,yaşlanmış, kurumuş tüm yapraklar koparılır. Tepe kesimi; mevsim şartlarına ve meyve durumuna göre 4-8 salkımdan sonra iki yaprak bırakılarak vurulur. Meyve salkımı ucunda oluşan sürgünler koparılır. (Aman allahım o günleri bu saksılarla görecek miyiz
acaba? İnsan nasıl kıyar da "vurur" bunlara. Düpedüz kafa uçurma bu anlatılan!
A.T. )
Sulama Nasıl Olmalı?
Domates bitkisinde ilk meyve görülünceye kadar sulamadan kaçınılmalı ve bu ihtiyacı çapalama ile giderilmelidir. Sulama zamanının tayinini belirlemek için; bitkide renk koyulaşır tüylülük artar, koltukların kopması güçleşir, sabahın erken saatlerinde yapraklar donuk renkte ise bitkinin sulanması gerekir. İlk meyveler görüldükten sonra sıcak havalarda hafif topraklarda her 2-3 günde bir,ağır toprakta 3-7 günde bir sulanmalı, az su sık aralık prensibi uygulanmalıdır.

X X X

İşte "kıyasen" uygulanan tavsiyeler:
Çapalama. Mini çapa ile.

İpe alma:














27 Mayıs 2006 itibarıyle manzara: